Mariahoeve deelt energie
een coöperatieve buurtnet in Den Haag
Het plan voor een lokaal warmtenet in Zwolle Dieze-Oost is ontstaan uit de gewonnen wedstrijd “Energielandschap van de toekomst’. In samenwerking met ToekomstSterk, IF, TNO en Duratherm hebben we een door bewoners-vraag gestuurd groeimodel voor een warmtenet ontwikkeld. In dit model wordt het vollooprisico vermeldt, stimuleert de werkgelegenheid in de wijk en garandeert het een financieel haalbare uitvoering zonder onrendabele toppen.
Voorwaarde is dat de kosten voor een warmtedistributienet met geduldig geld uit algemene middelen betaald wordt. Wij zien de voorziening van warmte en koude als een omgevingskwaliteit waar je evengoed recht op hebt als op veiligheid en gezondheid.
Door het warmtenet te integreren in een bredere aanpak van de wijk—met aandacht voor klimaatadaptatie, werkgelegenheid en maatschappelijke voorzieningen—kan de energietransitie een krachtige motor zijn voor lokale ontwikkeling. Lokale energie, in eigen beheer, kan de wijk niet alleen ondernemend, maar ook kansrijk maken.
uit Juryrapport Energielandschap van de toekomst
In de rivieren rond Zwolle zit voldoende energie om de stad te verwarmen. De warmte wordt in de zomer geoogst en opgeslagen in de Warmte-Koude-Opslag (WKO) van de buurtnetten. En dat is niet alles: er zijn veel meer bronnen voor warmte! Koeling van supermarkten en kantoren, zonneboilers die vol zijn en restwarmte uit de industrie leveren een stevig deel. In sommige buurten zal er warmte over zijn, die dan aan omliggende buurtnetten wordt geleverd. Zo bieden ze onderling zekerheid. Buurten met meer woningen per hectare hebben lagere kosten per aansluiting. Veel restwarmte uit winkels vermindert de benodigde opwekking, wat ook de prijs drukt. Hierdoor is warmte in dichtbevolkte gebieden vaak goedkoper, wat een positief socialiserend effect heeft.

Het Buurtnet levert 40 °C, wat meestal niet genoeg is voor een comfortabel binnenklimaat bij vorst. Dan moet er iets in de woning gebeuren. Er zijn meer dan één oplossing! Eigenaren kunnen speciale radiatoren gebruiken die met deze temperatuur werken en kamers op verschillende manieren verwarmen om te besparen op energiekosten. Met een warmtepomp kan het water naar 60 °C worden verhoogd, wat extra elektriciteit kost, maar verder geen aanpassingen vereist. Een zonneboiler kan extra warmte leveren voor tapwater en verwarming, wat korting oplevert op de energierekening. Vloerverwarming of plafondverwarming zijn effectief bij 40 °C, mits er goede isolatie en dubbel glas zijn. WarmBouwen gebruikt retourwater om de gevel te verwarmen, wat het comfort verhoogt en de energierekening verlaagt. Investeringen kunnen variëren van €2.000 voor vervangende radiatoren tot €25.000 voor een combinatie van isolatie, zonneboiler en plafondverwarming, met mogelijke besparingen tot 80% op het energieverbruik. Zuinig omgaan met warmte blijft financieel voordelig.

Elke wijk heeft zijn eigen dynamiek. In elke wijk zijn er mensen die willen helpen en mensen die wel wat hulp kunnen gebruiken. Daar is het WIJbedrijf voor! Het WIJbedrijf is een coöperatie van bewoners en lokale partijen, gericht op het ondersteunen van de wijk. Het vormt de brug tussen bewoners en gemeente. De mensen die willen helpen, zijn de ambassadeurs. In elke buurt zijn ook centrale ontmoetingsplekken nodig: plekken waar de buurt kan samenkomen, die belangrijk zijn voor de gemeenschap, zoals een WIJkaffee. Het WIJkaffee is de eerste tastbare uiting van de energietransitie: daar doet de buurt energie op, leert wat moet, wat er kan en bepaalt hoe het wordt. Want uiteindelijk is het buurtnet van de buurt en voor de buurt. Warmte is sociaal.

een coöperatieve buurtnet in Den Haag
integrale modellen voor klimaatadaptatie en energietransitie in naoorlogse wijken
de energietransitie bottom-up
stadsverdichting als motor om van het gas af te gaan