De opdrachtgever woont in de buurt

integrale modellen voor klimaatadaptatie en energietransitie in naoorlogse wijken

Uitdagingen waar onze steden voor staan worden steeds urgenter. Vooral naoorlogse wijken vragen aandacht. De stapeling van opgaven – klimaatverandering, energietransitie, wooncrisis, vergroening en de inrichting van openbare ruimte – leidt tot een complexiteit die verlammend kan werken. Bewoners hebben zelf weinig invloed op het beleid. In dit ontwerp onderzoek richten wij ons op slimme en lokaal realiseerbare combinaties van oplossingen die elkaar versterken en daarmee zowel economisch, maatschappelijk en ruimtelijk voordeel opleveren.

‘Hoe kun je bewoners tot actievere stakeholders maken bij de transformatie van verouderde wijken met gelaagde problematiek? Dit team deed ontwerpend onderzoek in de naoorlogse Zwolse buitenwijk Dieze, waar veel aan de hand is. Met een plan waarin VvE’s samen een wijkcoöperatie vormen, kunnen geldstromen anders worden ingezet en worden de bewoners aanjager en zelfs opdrachtgever van de transitie.’

uit boek ‘Transities!’, Stimuleringsfonds Creative Industrie denieuweruimte.org

Onze analyse toont aan dat er ruimte is voor wijkvernieuwing. Gecoördineerde maatregelen op het gebied van klimaat, energie, openbare ruimte en huisvesting maken de wijk toekomstbestendig. Door hemelwater af te koppelen en in natte stroken te infiltreren, verminderen we wateroverlast en hittestress. Re-lining van het riool maakt dit financieel haalbaar. Nieuwe aanplant versterkt de groenstructuur en activeert de ruimte langs groene routes. Lokaal ontwikkelen we een warmtenet dat warmte uit oppervlakte- en afvalwater oogst, wat meer dan 1.000 huishoudens betaalbaar verwarmt. Dit coöperatieve buurtnet bevordert energiebesparing. Herontwerp van de stedelijke ruimte creëert mogelijkheden voor nieuwe woningen, zoals dakhuisjes en flexibele Tiny Houses. Huidige en toekomstige bewoners zijn opdrachtgever van een vernieuwingsplan, waarbij nieuwbouw de renovatie van bestaande woningen financiert

De wijk is aan vernieuwing toe, en daar is ruimte voor!

kansen voor een ‘wijk boven water’

363-De-opdrachtgever-woont-in-de-buurt-Kansenkaarten-klimaat

kansen voor een lokale warmtenet

363-De-opdrachtgever-woont-in-de-buurt-kansenkaarten-energie

kansen voor een ‘buitengeluk’

363-De-opdrachtgever-woont-in-de-buurt-Kansenkaarten-stedenbouw

kansen voor toekomstbestendig wonen

363-De-opdrachtgever-woont-in-de-buurt-Kansenkaarten-wonen

363-De-opdrachtgever-woont-in-de-buurt-test-gebied

De transitie tot een toekomstbestendige wijk gebeurt door de bewoners. Zo worden zelf opdrachtgever!

Onze integrale, wijkgerichte aanpak voor Dieze richt zich op watermanagement en een warmtenet, met actieve betrokkenheid van bewoners. De eerste stap is het oprichten van een wijkcoöperatie, waarin alle VvE’s deelnemen. Deze coöperatie fungeert als warmteschap en beheerder, en ontwikkelt een Programma van Eisen (PvE) op basis van wensen van bewoners en de gemeente. Samen met de gemeente wordt de financiering voor rioolvervanging geregeld. Door riool re-lining, wat goedkoper is, kunnen we het bespaarde geld inzetten voor herinrichting van de openbare ruimte. Daarnaast ontwikkelt de coöperatie een gefaseerd renovatie- en nieuwbouwprogramma, waarbij opbrengsten van nieuwbouw worden gebruikt voor verduurzaming van bestaande woningen. Onze aanpak kan de leefomgeving van 49.000 huishoudens verbeteren en 24.000 woningen toevoegen in de RES-regio Rotterdam/Den Haag. Met 184 kansrijke buurten in Nederland is onze missie om deze methode verder te ontwikkelen en kwetsbare wijken betaalbaar en haalbaar te transformeren.

363-De-opdrachtgever-woont-in-de-buurt-hoe-het-werkt

projectgegevens

Locatie: Zwolle
Jaar: 2021-2022
Opdrachtgever: Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp 2021-2022, Stimuleringsfonds Creative Industrie
Programma: Ontwerpend onderzoek voor wijkvernieuwing
Status: Opgeleverd
Samenwerking: ToekomstSterk, Gemeente Zwolle
Team: Marialena Kasimidi, Martijn de Gier, Miel Karthaus, Leto Demetriadou